5. SINIF KAZANIMLARI
M.5.1. SAYILAR VE İŞLEMLER
M.5.1.1. Doğal Sayılar
M.5.1.1.1. En çok dokuz basamaklı doğal sayıları okur ve yazar.
M.5.1.1.2. En çok dokuz basamaklı doğal sayıların bölüklerini, basamaklarını ve rakamların basamak değerlerini belirtir.
M.5.1.1.3. Kuralı verilen sayı ve şekil örüntülerinin istenen adımlarını oluşturur.
M.5.1.2. Doğal Sayılarla İşlemler
M.5.1.2.1. En çok beş basamaklı doğal sayılarla toplama ve çıkarma işlemi yapar.
M.5.1.2.2. İki basamaklı doğal sayılarla zihinden toplama ve çıkarma işlemlerinde strateji belirler ve kullanır.
M.5.1.2.3. Doğal sayılarla toplama ve çıkarma işlemlerinin sonuçlarını tahmin eder.
M.5.1.2.4. En çok üç basamaklı iki doğal sayının çarpma işlemini yapar.
M.5.1.2.5. En çok dört basamaklı bir doğal sayıyı, en çok iki basamaklı bir doğal sayıya böler.
M.5.1.2.6. Doğal sayılarla çarpma ve bölme işlemlerinin sonuçlarını tahmin eder.
M.5.1.2.7. Doğal sayılarla zihinden çarpma ve bölme işlemlerinde uygun stratejiyi belirler ve kullanır.
M.5.1.2.8. Bölme işlemine ilişkin problem durumlarında kalanı yorumlar.
M.5.1.2.9. Çarpma ve bölme işlemleri arasındaki ilişkiyi anlayarak işlemlerde verilmeyen ögeleri (çarpan, bölüm veya bölünen) bulur.
M.5.1.2.10. Bir doğal sayının karesini ve küpünü üslü ifade olarak gösterir ve değerini hesaplar.
M.5.1.2.11. En çok iki işlem türü içeren parantezli ifadelerin sonucunu bulur.
M.5.1.2.12. Dört işlem içeren problemleri çözer.
M.5.1.3. Kesirler
M.5.1.3.1. Birim kesirleri sayı doğrusunda gösterir ve sıralar.
M.5.1.3.2. Tam sayılı kesrin, bir doğal sayı ile bir basit kesrin toplamı olduğunu anlar ve tam sayılı kesri bileşik kesre, bileşik kesri tam sayılı kesre dönüştürür.
M.5.1.3.3. Bir doğal sayı ile bir bileşik kesri karşılaştırır.
M.5.1.3.4. Sadeleştirme ve genişletmenin kesrin değerini değiştirmeyeceğini anlar ve bir kesre denk olan kesirler oluşturur.
M.5.1.3.5. Payları veya paydaları eşit kesirleri sıralar.
M.5.1.3.6. Bir çokluğun istenen basit kesir kadarını ve basit kesir kadarı verilen bir çokluğun tamamını birim ke- sirlerden yararlanarak hesaplar.
M.5.1.4. Kesirlerle İşlemler
M.5.1.4.1. Paydaları eşit veya birinin paydası diğerinin paydasının katı olan iki kesrin toplama ve çıkarma işlemini
yapar ve anlamlandırır.
M.5.1.4.2. Paydaları eşit veya birinin paydası diğerinin paydasının katı olan kesirlerle toplama ve çıkarma işlem- leri gerektiren problemleri çözer ve kurar.
M.5.1.5. Ondalık Gösterim
Terimler veya kavramlar: ondalık gösterim, tam kısım, ondalık kısım
M.5.1.5.1. Bir bütün 10, 100 veya 1000 eş parçaya bölündüğünde, ortaya çıkan kesrin birimlerinin ondalık göste- rimle ifade edilebileceğini belirler.
M.5.1.5.2. Paydası 10, 100 veya 1000 olan bir kesri ondalık gösterim şeklinde ifade eder. Basit kesirlerle veya tam sayılı kesirlerle yazma çalışmaları yapılır.
M.5.1.5.3. Ondalık gösterimde tam kısım ve ondalık kısımdaki rakamların bulunduğu basamağın değeriyle iliş- kisini anlar.
M.5.1.5.4. Paydası 10, 100 veya 1000 olacak şekilde genişletilebilen veya sadeleştirilebilen kesirlerin ondalık gösterimini yazar ve okur.
M.5.1.5.5. Ondalık gösterimleri verilen sayıları sayı doğrusunda gösterir ve sıralar.
M.5.1.5.6. Ondalık gösterimleri verilen sayılarla toplama ve çıkarma işlemleri yapar.
M.5.1.6. Yüzdeler
M.5.1.6.1. Paydası 100 olan kesirleri yüzde sembolü (%) ile gösterir.
M.5.1.6.2. Bir yüzdelik ifadeyi aynı büyüklüğü temsil eden kesir ve ondalık gösterimle ilişkilendirir, bu gösterimleri birbirine dönüştürür.
M.5.1.6.3. Kesir, ondalık ve yüzdelik gösterimlerle belirtilen çoklukları karşılaştırır.
M.5.1.6.4. Bir çokluğun belirtilen bir yüzdesine karşılık gelen miktarı bulur.
M.5.2. GEOMETRİ VE ÖLÇME
M.5.2.1. Temel Geometrik Kavramlar ve Çizimler
Terimler veya kavramlar: Dik açı, dar açı, geniş açı, paralellik, doğru, doğru parçası, ışın, dikme
Semboller: , // , AB, [AB], |AB|, [AB, AB, AB, AB, m(Â)
M.5.2.1.1. Doğru, doğru parçası, ışını açıklar ve sembolle gösterir.
M.5.2.1.2. Bir noktanın diğer bir noktaya göre konumunu yön ve birim kullanarak ifade eder.
M.5.2.1.3. Bir doğru parçasına eşit uzunlukta doğru parçaları çizer.
M.5.2.1.4. 90°’lik bir açıyı referans alarak dar, dik ve geniş açıları oluşturur; oluşturulmuş bir açının dar, dik ya da geniş açılı olduğunu belirler.
M.5.2.2. Üçgen ve Dörtgenler
Terimler veya kavramlar: çokgen, dik açılı üçgen, dar açılı üçgen, geniş açılı üçgen, ikizkenar üçgen,
M.5.2.1.5. Bir doğruya üzerindeki veya dışındaki bir noktadan dikme çizer.
M.5.2.1.6. Bir doğru parçasına paralel doğru parçaları inşa eder, çizilmiş doğru parçalarının paralel olup olmadığını yorumlar.
eşkenar üçgen, çeşitkenar üçgen, paralelkenar, eşkenar dörtgen, yamuk, köşegen
Semboller: ABC
M.5.2.2.1. Çokgenleri isimlendirir, oluşturur ve temel elemanlarını tanır.
M.5.2.2.2. Açılarına ve kenarlarına göre üçgenler oluşturur, oluşturulmuş farklı üçgenleri kenar ve açı özelliklerine göre sınıflandırır.
M.5.2.2.3. Dikdörtgen, paralelkenar, eşkenar dörtgen ve yamuğun temel elemanlarını belirler ve çizer. a) Açı, kenar ve köşegen özellikleri üzerinde durulur.
M.5.2.2.4. Üçgen ve dörtgenlerin iç açılarının ölçüleri toplamını belirler ve verilmeyen açıyı bulur.
İç açıların ölçüleri toplamı bulunurken kâğıt katlama veya uygun modellerle yapılacak etkinliklere yer verilir.
M.5.2.3. Uzunluk ve Zaman Ölçme
Terimler veya kavramlar: desimetre, dekametre, hektometre,
Semboller: dm, dam, hm
M.5.2.3.1. Uzunluk ölçme birimlerini tanır; metre-kilometre, metre-desimetre-santimetre-milimetre birimlerini bir- birine dönüştürür ve ilgili problemleri çözer.
M.5.2.3.2. Üçgen ve dörtgenlerin çevre uzunluklarını hesaplar, verilen bir çevre uzunluğuna sahip farklı şekiller oluşturur.
M.5.2.3.3. Zaman ölçme birimlerini tanır, birbirine dönüştürür ve ilgili problemleri çözer.
M.5.2.4. Alan Ölçme
Terimler veya kavramlar: santimetrekare, metrekare
Semboller: cm2, m2
M.5.2.4.1. Dikdörtgenin alanını hesaplar, santimetrekare ve metrekareyi kullanır.
M.5.2.4.2. Belirlenen bir alanı santimetrekare ve metrekare birimleriyle tahmin eder. Tahminlerin ölçme yaparak kontrol edilmesine yönelik çalışmalara yer verilir.
M.5.2.4.3. Verilen bir alana sahip farklı dikdörtgenler oluşturur.
M.5.2.4.4. Dikdörtgenin alanını hesaplamayı gerektiren problemleri çözer.
M.5.2.5. Geometrik Cisimler
M.5.2.5.1. Dikdörtgenler prizmasını tanır ve temel elemanlarını belirler.
M.5.2.5.2. Dikdörtgenler prizmasının yüzey açınımlarını çizer ve verilen farklı açınımların dikdörtgenler prizması- na ait olup olmadığına karar verir.
M.5.2.5.3. Dikdörtgenler prizmasının yüzey alanını hesaplamayı gerektiren problemleri çözer.
M.5.3. VERİ İŞLEME
M.5.3.1. Veri Toplama ve Değerlendirme
M.5.3.1.1. Veri toplamayı gerektiren araştırma soruları oluşturur.
M.5.3.1.2. Araştırma sorularına ilişkin verileri toplar, sıklık tablosu ve sütun grafiğiyle gösterir.
M.5.3.1.3. Sıklık tablosu veya sütun grafiği ile gösterilmiş verileri yorumlamaya yönelik problemleri çözer. Yanlış yorumlamalara yol açan sütun grafikleri de incelenir.
